ნაწლავების დიაბეტური დაზიანება

დიარეის მქონე ავადმყოფის ორგანიზმი ვერ იწოვს საკვებს. ურიგო არ იქნებოდა, მხოლოდ ნახშირწყლები მოხვედრილიყვნენ ამ პირობებში – მაშინ ჰიპერგლიკემია შემცირდებოდა, მაგრამ ვერ იწოვება აგრეთვე ცილები, ელექტროლიტები, ცხიმები, რაც ასეთ პაციენტთა სიგამხდრეს და სისუსტეს იწვევს.

– კიდევ რა გართულებაა მოსალოდნელი?

– დიარეის მქონე ავადმყოფებს ხშირად აქვთ ფეხებზე ანგიოპათიის მოვლენები, ნაღვლის ბუშტის, კუჭის, მსხვილი ნაწლავის ატონია (რაც გაგანიერებით ვლინდება). ეს უკანასკნელი ჰირშპრუნგის დაავადებას მოგვაგონებს, ნაწლავი გაცვეთილი რეზინივითაა, რომელიც ვეღარც იჭიმება და ვეღარც იკუმშება.

ასეთ ავადმყოფებს გაგანიერებული აქვთ შარდის ბუშტიც, ნაღვლის ბუშტიც, საყლაპავიც. ატონიის გამო მათთან ჩვეულებრივ მოსახლეობაზე სამ-ხუთჯერ მეტია ნაღველკენჭოვანი და თირკმელკენჭოვანი დაავადება. ინერვაციის მოშლის გამო პირის ღრუდან სწორ ნაწლავამდე, პრაქტიკულად, არც ერთი მილი აღარ იკუმშება, ჩვარივითაა. ამის ცოდნა ძალიან მნიშვნელოვანია ქირურგებისთვის, რადგან შესაძლოა მწვავე მუცლის მსგავსი სურათით შემოსულ პაციენტს დიაბეტური ენტეროპათიის გამო სულ სხვა პრობლემა ჰქონდეს. ასეთი რამ ჩემს პრაქტიკაშიც მომხდარა: 34 წლის ქალი, რომელიც ბავშვობიდან პირველი ტიპის დიაბეტით იყო ავად, საავადმყოფოში მწვავე მუცლის დიაგნოზით მოხვდა. კინაღამ საოპერაციოდ გაიყვანეს. როცა ჩავეძიეთ, აღმოჩნდა, რომ ორი დღე იყო არ მოეშარდა. კათეტერით სამ ლიტრამდე შარდი გამოვუღეთ და ოპერაცია აღარ დასჭირვებია. გადავსებული ატონიური შარდის ბუშტი მწვავე მუ

– არსებობს გამოსავალი? როგორ მკურნ

ალობენ დიაბეტური ენტეროპათიის მქონე პაციენტებს?ცლის სიმპტომებით გამოვლინდა.

– მიუხედავად მედიცინის განვითარებისა, ბოლო 40 წელია, ამ მხრივ დიდი პროგრესი არ გვაქვს. დიაბეტური ენტეროპათიის დროს საჭიროა კომბინირებული კომპლექსური მკურნალობა. უპირველესად, ადგილობრივად მოქმედი ანტიბიოტიკის დალევა, რომელიც ბაქტერიების ზრდას შეაჩერებს. ზოგჯერ მხოლოდ ანტიბიოტიკიც საკმარისია, რომ ღამით ადამიანი 10-20-ის ნაცვლად მხოლოდ 1-2-ჯერ ადგეს. ამ კუთხით ეფექტურია რიფაქსიმინი (ალფა ნორმიქსი), რომელიც არ არის ტოქსიკური, მოქმედებს ლოკალურად, არ იწოვება სისხლში და არ იწვევს სისტემურ მძიმე დაზიანებას. მისი ხუთდღიანი კურსი იწვევს წვრილი ნაწლავის სტერილიზაციას ანუ დეკონტიმინაციას, მაგრა

გამოიყენება აგრეთვე პროკინეტიკები – პრეპარატები, რომლებიც კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის მოტორიკას ასტიმულირებს. ლოგიკურად, ამ პრეპარტების მიღება შედეგიანი უნდა იყოს, მაგრამ დამოუკიდებლად, მონოთერაპიის რეჟიმში არ მოქმედებს.მ გადის ხანი და ბაქტერიები კვლავ მრავლდება.

ზოგიერთი ავტორი ნაწლავების დაქვეითებლი მოტორიკის გამო მიიჩნევს, რომ საჭიროა დომპერიდონის (მოტილიუმი) დანიშვნა, _ ეს პრეპარატი აჩქარებს კუჭის დაცლას, _ მაგრამ შედეგი არც ამ მეთოდით მკურნალობამ გამოიღო.

წამოიჭრა საკითხი, რომ ამ პათოლოგიის დროს შეინიშნება პანკრეასის ფერმენტის ნაკლებობა, მაგრამ პანკრეატინის მიცემაც უშედეგო აღმოჩნდა.

საქმე ისაა, რომ მკურნალობა ზოგჯერ ემპირიულ ხასიათს უნდა ატარებდეს. შესაძლოა, ეფექტი მივიღოთ, პაციენტის ინდივიდუალური მდგომარეობიდან გამომდინარე, ჩამოთვლილი პრეპარატების სხვადასხვა კომბინაციის გამოყენებით.

ამ დაავადებისგან სავსებით განკურნება არარეალურია, მაგრამ მდგომარეობის გაუმჯობესება შესაძლებელია. აქვე დავძენ, რომ არ არის სასურველი ზედმეტი პრეპარატების მიცემა, საბოლოოდ ყველა წამალს აქვს გვერდითი ეფექტები და განსაზღვრულ გართულებებს იწვევს. ამიტომ ჯობია, მკურნალობის სქემაში მსუბუქი შინაური საშუალებებიც ჩავრთოთ, დიარეის დროს _ გვირილის, პიტნის ან კამის ნახარში და სხვა.

აქვე მინდა გითხრათ, რომ დიარეის მოსაწესრიგებლად ძალიან კარგია ასკანის თიხა. ასეთივე პრეპარატია ფრანგების მიერ გამოშვებული არჯილას მწვანე თიხა, თუმცა ასკანის თიხა საუკეთესო ადსორბენტია. ის ჯერ კიდევ ათი საუკუნის წინანდელ სამედიცინო ძეგლში, “უსწორო კარაბადინშია” მოხსენიებული. იხსენიება “იადიგარ დაუდში,” ზაზა ფანასკერტელის “სამკურნალო წიგნშიც” და სხვა. მაგრამ ხანგრძლივად არც მისი მიღება შეიძლება, რათა ერთი უკიდურესობიდან მეორეში არ გადავცვიდეთ, პროცესი შეკრულობაში არ გადაიზარდოს და გაუვალობა არ განვითარდეს.

შეკრულობის დროს კარგია სენის ექსტრაქტის შემცველი პრეპარატები (სენადე), შავი ქლიავი, თუმცა ეს უკანასკნელი შაქრის მაღალი შემცველობის გამო დიაბეტით დაავადებულებისთვის არ არის სასურველი.

პაციენტი უნდა იცნობდეს საკუთარ დაავადებას, იცოდეს გართულების მიზეზები, მუდმივი კავშირი ჰქონდეს ენდოკრინოლოგთან (დიაბეტოლოგთან), მოიწესრიგოს შაქრის ცვლა ინსულინით თუ სხვა გზით. აუცილებელია კონსულტაცია ნევროლოგთან, გასტროენტეროლოგთან. რაც მთავარია, საქმის კურსში უნდა იყოს ოჯახის ექიმი. პრობლემა მთლიანად ვერ მოგვარდება, მაგრამ მისი კონტროლი და მის შესახებ ინფორმაციის ქონა აუცილებელია.

მარი აშუღაშვილი