დაკარგული კბილების სანაცვლოდ – დენტალური იმპლანტაცია
გააზიარე:
ჯერ კიდევ ჩვენს წელთაღიცხვამდე ორი ათასი წლით ადრე ჩინელი ექიმები დაკარგულ კბილებს ბამბუკის ღეროსგან გამოთლილი ჯოხებით ცვლიდნენ. ჩვენს წელთაღრიცხვამდე დაახლოებით ათასი წლის წინ გარდაცვლილი ეგვიპტელის მუმიას ზედა ყბაში სპილენძის ჩანართი უპოვეს, თუმცა უცნობია, ლითონის კბილით სიცოცხლეშივე შეამკეს მეფე თუ სიკვდილის შემდეგ. ცნობილია დაკარგული კბილების ადამიანის ან ცხოველის კბილებით ჩანაცვლების ფაქტებიც... დაახლოებით ნახევარი სააუკუნის წინ, 1965 წელს, შვედმა ექიმმა პერ-ინგვარ ბრონემარკმა ადამიანს ტიტანის იმპლანტი ჩაუნერგა. შედეგი იმდენად შთამბეჭდავი აღმოჩნდა, რომ 1970-იანი წლებიდან მთელ მსოფლიოში დაიწყო დენტალური იმპლანტების გამოყენება.
ასე რომ, კბილის იმპლანტაციას საკმაოდ დიდი ხნის ისტორია აქვს, თუმცა ბოლო ხანს მან სულ სხვა მასშტაბი შეიძინა.
რა უნდა ვიცოდეთ, თუ კბილის იმპლანტის ჩასმა გადავწყვიტეთ? როგორია თანამედროვე იმპლანტოლოგიის მიდგომები? ამ და სხვა კითხვებზე პასუხის მისაღებად პროფესორ მამუკა მარგველაშვილის სტომატოლოგიური კლინიკის ექიმ ორთოპედ-იმპლანტოლოგს, სტომატოლოგიური განათლების საერთაშორისო აკადემიის კლინიკური მიმართულების ხელმძღვანელს, მასტერ ტრენერს, წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტის ექსპერტ-ანთროპოლოგს ოდონტოლოგიის განხრით ბუბა ჩაჩხიანს მივმართეთ.
– კბილის დაკარგვით გამოწვეულ ფუნქციურ თუ ესთეტიკურ პრობლემებს ყველაზე უკეთ დენტალური იმპლანტი აგვარებს. ის თითქმის სრულფასოვნად აღადგენს ბუნებრივი კბილის პრაქტიკულად ყველა პარამეტრს. სწორედ ეს განაპირობებს იმპლანტაციის პოპულარობას.
დენტალური იმპლანტაციის კიდევ ერთი უპირატესობაა წარმატების მაღალი მაჩვენებელი, რომელიც მას სხვა ქირურგიული ჩარევებისგან გამოარჩევს. მაგალითად, კბილის წარმატებული ექსტრაქციის (გართულების გარეშე ამოღების) მაჩვენებელი არ აღემატება 75-80%-ს, დენტალური იმპლანტაციის შემთხვევაში კი ის 96-97%-ია. ეს მაჩვენებელი ყბის ძვალში ჩანერგვის შემდეგ იმპლანტის წარმატებულ ოსტეოინტეგრაციაზე – ძვალთან წარმატებით შეზრდაზე, ორგანიზმის მიერ წარმატებით შეთვისებაზე – მიუთითებს.
- ხელოვნური ფესვი
– იმპლანტი წარმოადგენს ერთგვარ ხელოვნურ, ხრახნისებური ფორმის ფესვს, რომელზეც აბატმენტი – ხელოვნური ფესვისა და გვირგვინის შემაკავშირებელი ნაწილი – და გვირგვინი ფიქსირდება. იმპლანტი, როგორც წესი, დამზადებულია ტიტანისგან ან მისი შენადნობებისგან. არსებობს ცირკონიუმის იმპლანტებიც, რომელთა გამოყენებას თავისი ჩვენება აქვს. ბოლო წლების ტენდენციაა ტიტანის ზედაპირის დაფარვა ოსტეოინტეგრაციის დამაჩქარებელი ნივთიერებებით.
იმპლანტის ჩანერგვა უსაფრთხო და მარტივი პროცედურაა. ბანალური იმპლანტაცია გაცილებით ნაკლებტრავმული, სწრაფი და უმტკივნეულოა, ვიდრე კბილის ამოღება.
სტანდარტული პროტოკოლით, იმპლანტაცია ორ ეტაპად ტარდება: ჯერ იმპლანტი ინერგება, გარკვეული ხნის შემდეგ კი ის დროებითი ან მუდმივი გვირგვინით იტვირთება.
ძვალში იმპლანტის მოსათავსებლად ღრძილი უნდა გაიკვეთოს ჩვეულებრივი სკალპელით, ელექტროსკალპელით ან სპეციალური ხელაწყოთი – მუკოტომით, რომელიც ღრძილს ცილინდრულად ამოჭრის. ამის შემდეგ ძვალში ფორმირდება საიმპლანტაციო შახტი ანუ ძვალი იბურღება შესაბამისი დიამეტრისა და სიგრძის ბურღებით. შეიძლება, ღრძილიც პირდაპირ ძვალთან ერთად გაიბურღოს, თუმცა ეს მეთოდი დიდი პოპულარობით არ სარგებლობს.
საიმპლანტაციო შახტში იმპლანტს ვათავსებთ. ამის შემდეგ, არჩეული პროტოკოლის მიხედვით, მას ან სპეციალურ ხუფს ვაფარებთ და ღრძილს ვკერავთ, ან დაუყოვნებლივ ვტვირთავთ დროებითი კონსტრუქციით, ან ღრძილში ვათავსებთ სპეციალურ მაფორმირებელს, რომელიც აბატმენტის შესაბამისი ფორმის ღრუს წარმოქმნის და იმპლანტის ადრეულ დატვირთვას ვგეგმავთ, რომელიც იმპლანტის ჩანერგვიდან საშუალოდ მე–7-14 დღეს ტარდება. იშვიათად ადრეული დატვირთვა პირდაპირ მუდმივი გვირგვინით ხდება. რა თქმა უნდა, ტაქტიკას ინდივიდუალურად, პაციენტის მდგომარეობის შესაბამისად ვარჩევთ.
იმპლანტზე მუდმივი გვირგვინის მოთავსებამდე ლოდინის ანუ ოსტეოინტეგრაციის პერიოდი, კლასიკური მოდელით, ზედა ყბისთვის 6 თვეა, ქვედასთვის კი – 3-4 თვე, თუმცა ასეთი გაჭიანურებული პროცედურა არც პაციენტებს მოსწონთ და არც ექიმებს, ამიტომ, თუ კლინიკური სურათი საშუალებას იძლევა, იმპლანტზე დაუყოვნებლივ ვათავსებთ დროებით აბატმენტს და გვირგვინს და პაციენტებს კლინიკიდან პირველივე დღეს დროებითი კბილით ვუშვებთ, რაც მათ ძალიან მოსწონთ, განსაკუთრებით – როცა საქმე წინა კბილებს ეხება, თუმცა ეს მეთოდი წარმატების მაჩვენებელს გარკვეულწილად ამცირებს.
წარმატების მაჩვენებელი
- – რა განაპირობებს იმპლანტაციის წარმატებას?
– იმპლანტაციის წარმატებით დაგვირგვინებაში სამი ძირითადი ფაქტორი მონაწილეობს:
1. ექიმი – როგორია მისი პროფესიონალიზმის ხარისხი, რამდენად სწორად აფასებს მდგომარეობას, როგორ იცავს საიმპლანტაციო პროტოკოლს, მენეჯმენტს, რამდენად კარგად ასრულებს მანიპულაციებს;
2. პაციენტი – როგორია მისი ჯანმრთელობის საერთო მდგომარეობა, რამდენად სწორად ასრულებს ექიმის რეკომენდაციებს, როგორ იცავს ჰიგიენას;
3. საიმპლანტაციო სისტემა.
- – შესაძლებელია თუ არა, ექიმმა შედარებით დაბალხარისხიანი საიმპლანტაციო სისტემით კარგი შედეგი მიიღოს?
– პროფესიონალ ექიმს შეუძლია, მაქსიმალურად გამოიყენოს ამა თუ იმ სისტემის რესურსი, გახსნას მისი პოტენციალი. სხვა საქმეა, საკმარისი იქნება თუ არა ეს კონკრეტულ შემთხვევაში შესაბამისი შედეგის მისაღებად. ექიმი გადამწყვეტი ფაქტორია, მაგრამ არანაკლებ მნიშვნელოვანია სისტემის ხარისხი. ექიმმა უნდა განსაზღვროს, როგორ იფუნქციონირებს სისტემა 15-30–წლიან პერსპექტივაში, ამიტომ ქირურგიულ ნაწილში მაღალი ხარისხის სისტემის გამოყენება აუცილებელია. სამწუხაროდ, საქართველოში მეტწილად ბიუჯეტური სისტემებით ოპერირებენ, თუმცა პაციენტს შეუძლია, ასეთი გამოსავალი იპოვოს: ჩაისვას პრემიუმ ხარისხის იმპლანტი, გვირგვინთან დაკავშირებით კი გარკვეულ კომპრომისზე წავიდეს, მაგალითად, ცირკონიუმის ნაცვლად მეტალოკერამიკისა გაიკეთოს.
პრემიუმ სეგმენტის იმპლანტებს წარმატების ძალიან მაღალი, თითქმის 99%–იანი მაჩვენებელი აქვს. მათი გამოყენება ეფუძნება უზარმაზარ კვლევით ბაზას, რომელიც ათიათასობით შემთხვევის ანალიზს მოიცავს. თუმცა წარმატების მაჩვენებელი შესაძლოა სხვა ფაქტორებმა დასწიოს. მაგალითად, ის 90-92%–მდე იკლებს, როდესაც შემცირებულია ძვლის გაბარიტული და ხარისხობრივი მაჩვენებლები და იმპლანტაცია დამატებით მანიპულაციებს ითხოვს.
ეს დამატებითი მანიპულაციებია:
- აუგმენტაცია – ძვლისა და რბილი ქსოვილების მოცულობის გაზრდა ხელოვნური ძვლის ან რბილი ქსოვილების გადანერგვით;
- სინუსლიფტინგი – ზედა ყბაზე ძვლის არასაკმარისი სიმაღლის გამო ჰაიმორის წიაღში შნაიდერის მემბრანის აშრევება, აუგმენტაცია და იმპლანტის მოთავსება;
- სფლითინგი – ალვეოლარული ქედის გახლეჩა
- და სხვა.
- როგორ მოვუაროთ
– ითხოვს თუ არა იმპლანტი განსაკუთრებულ მოვლას?
– არა, იმპლანტს განსაკუთრებული მოვლა არ სჭირდება. სასურველია, გამოიყენოთ ირიგატორი – სპეციალური მოწყობილობა, რომელიც წყლის ნაკადს დიდი წნევით უშვებს და კბილების სხვა საშუალებებისთვის მიუწვდომელ ადგილებსაც წმენდს. ირიგატორს ევროპასა და ამერიკაში ბუნებრივი კბილების მქონე ადამიანებიც ხმარობენ. აუცილებელია კბილების დღეში სამჯერ გამოხეხვა: საუზმემდე, საუზმის შემდეგ და წინ.
კბილები არაბუნებრივად და არაფიზიოლოგიურად არ უნდა გადაიტვირთოს – არ შეიძლება ძვლების კვნეტა, თხილის მტვრევა... იშვიათად სპეციალური, იმპლანტაციის შემდეგ გამოსაყენებელი კბილის პასტებიც ინიშნება.
დენტალური იმპლანტის წარმატების მაჩვენებელი ხშირად პირდაპირ არის დამოკიდებული იმაზე, რამდენად კარგად შეასრულებს პაციენტი რეკომენდაციებს. პოსტოპერაციულ პერიოდშიც და შემდეგაც ჰიგიენას წამყვანი მნიშვნელობა აქვს. მასზე მნიშვნელოვანწილადაა დამოკიდებული, წლების განმავლობაში რამდენად დიდი რესურსი ექნება იმპლანტს და გვირგვინს, ამიტომ, როდესაც კონსულტაციის დროს ექიმი პაციენტის მდგომარეობას აფასებს, ყურადღებას ამახვილებს ჰიგიენაზეც. თუ სურათი მძიმეა და იმაზე მიუთითებს, რომ პაციენტი ვერ იცავს პირადი ჰიგიენის ნორმებს, ექიმი მას დენტალური იმპლანტაციის ნაცვლად მკურნალობის სხვა გზას სთავაზობს.
გასათვალისწინებლია მავნე ჩვევებიც, განსაკუთრებით – აქტიური მწეველობა, რომელიც საკმაოდ აქვეითებს წარმატების მაჩვენებელს როგორც ხანმოკლე, ისე გრძელვადიან პერსპექტივაში.
უკუჩვენებები
- – როდის ეუბნებით პაციენტს უარს დენტალურ იმპლანტაციაზე?
– იმპლანტაცია კომპლექსური მეთოდია და ზოგადსამედიცინო საკითხების სიღრმისეულ ცოდნას მოითხოვს. იმპლანტოლოგმა უნდა გამოიკითხოს და გაითვალისწინოს პაციენტის როგორც პირის ღრუს, ისე ჯანმრთელობის საერთო მდგომარეობა. იმპლანტოლოგია ძალიან სწრაფად პროგრესირებს, ხდება უფრო ნაკლებინვაზიური, სწრაფი, ზუსტი, მისი ჩვენებებიც სულ უფრო ფართოვდება, მაგრამ მაინც საკმაოდ ვრცელია შეფარდებითი და აბსოლუტური უკუჩვენებების სია. იმპლანტაციის დაგეგმვის წინ განიხილება, აქვს თუ არა პაციენტს კარდიოვასკულური პრობლემები, ენდოკრინული სისტემის პრობლემები და სხვა. დღეს იმპლანტაციის აბსოლუტურ უკუჩვენებებად მიიჩნევა: ახალგადატანილი მიოკარდიუმის ინფარქტი ან ინსულტი; გულის სარქველების პროთეზი; იმუნოსუპრესია; აივ ინფექცია; მწვავე ცერებროვასკულური დაავადება; პირველადი ოსტეოპოროზი; თანდაყოლილი ოსტეოპათიები; ფაგოციტური პათოლოგიები; ტუბერკულოზი, დიაბეტის დეკომპენსირებული ფორმა; სისხლის შედედების დარღვევის განმაპირობებელი მძიმე და საშუალო სიმძიმის დაავადებები; სიმსივნის საწინააღმდეგო თერაპია აქტიურ ფაზაში; ნარკოდამოკიდებულება; მძიმე ფსიქიატრიული დაავადებები; ჰიპოფიზის დაავადებები; ჰიპერ– და ჰიპოთირეოზის და პარათირეოზის მძიმე ფორმები და სხვა.
შედარებითი უკუჩვენებები კი, სამედიცინო მდგომარეობებთან ერთად, ისეთ ფაქტორებსაც განიხილავს, როგორიცაა მწეველობა, პირის ღრუს ცუდი ჰიგიენა, პაციენტის დაბალი მოტივაცია...
ძალიან მნიშვნელოვანია, ექიმმა გაარკვიოს, იღებს თუ არა პაციენტი ბისფოსფონატებს, ოსტეოპოროზის სამკურნალო პრეპარატებს. მათი ინტრავენური მიღება დენტალური იმპლანტაციის აბსოლუტურ უკუჩვენებას წარმოადგენს, ხოლო პერორალური – შედარებითს. ეს პრეპარატები ხელს უშლის იმპლანტის ინტეგრაციას. კერძოდ, ინტრავენური ინექციების ფონზე ყბის ძვალზე პრაქტიკულად ნებისმიერი ქირურგიული მანიპულაციის შედეგად შეიძლება მივიღოთ ყბის ძვლის ოსტეონეკროზი, იგივე “მკვდარი ძვლის” სინდრომი. ექიმს ბევრი ირიბი შეკითხვის დასმა უწევს იმის დასადგენად, იღებს თუ არა პაციენტი აღნიშნული ჯგუფის პრეპარატებს: ყოფილა თუ არა ექიმთან ძვალსახსროვანი სისტემის პრობლემების გამო, რა წამალი დაუნიშნა ექიმმა და სხვა. ხშირად პაციენტმა წამლის გასაყიდი სახელი იცის და არა მისი საერთაშორისო დასახელება, ამიტომ რეკომენდებულია, ექიმმა იცოდეს აღნიშნული პრეპარატების საბაზრო სახელები. ტაბლეტირებული ბისფოსფონატებია ბონივა, აქტონელი, დიდრონელი, ფოზამაქსი, სკელიდი, ხოლო ინტრავენური საინექციო – რეკლასტი, ზომეტა, ბოუნფოსი, არედია.
- – ბისფოსფონატების მიღება იმპლანტაციამდე რამდენი ხნით ადრე უნდა შეწყდეს?
– ამის თაობაზე სხვადასხვა შეხედულება არსებობს. უმეტესად მიუთითებენ, რომ საკმარისია 1.5-3 თვე. თუმცა ეს ნივთიერება ძვალში დეპოს სახით მაინც რჩება და იმპლანტაციისთვის დამატებით კრიტიკულ ფაქტორს წარმოადგენს. ჩვენ კი, იმპლანტოლოგები, ვცდილობთ, გავზარდოთ წარმატების განმაპირობებელი ფაქტორები და შევამციროთ კრიტიკული, ამიტომ არსებობს პროტოკოლი, როგორ და რა ინტერვალით უნდა ჩატარდეს იმპლანტაცია იმუნოსუპრესიული დაავადებების, ვირუსული დაავადებების, სიმსივნის საწინააღმდეგო თერაპიის, ბისფოსოფნატებით ან სხვა მედიკამენტებით მკურნალობის დროს.
გართულებები
- – რა გართულებას შეიძლება ველოდოთ იმპლანტაციის შემდეგ?
– იმპლანტზე სპეციალური ხუფის, მაფორმირებლის ან აბატმენტის მოთავსების შემდეგ წარმოიქმნება ერთგვარი ვაკუუმი, სივრცე, რომელიც ხელსაყრელი გარემოა ანაერობული ფლორის გამრავლებისთვის. შესაბამისად, ეს სივრცე ზედმიწევნით ჰერმეტული უნდა იყოს – ღეჭვითმა დატვირთვამ არ წარმოქმნას ე.წ. მიკრობული ტუმბო და მიკრონაპრალი, საიდანაც ბაქტერიები შიგნით შეაღწევს და გართულებებს გამოიწვევს. ყველაზე გავრცელებული გართულება პერიიმპლანტიტია.
პერიიმპლანტიტი, როგორც წესი, დროში გაწელილი პროცესია. არსებობს მისი რამდენიმე ფორმა. ანთება უმეტესად იმპლანტის ყელის მიდამოში წარმოიშობა, თუმცა შესაძლოა, შეგვხვდეს მის მთელ სიგრძეზეც (პერიიმპლანტური გაფართოება), იმპლანტის სხვა უბნებზეც. უნდა ითქვას ისიც, რომ პერიიმპლანტიტი უმეტესად აშკარა კლინიკური დისკომფორტის გარეშე მიმდინარეობს, თუმცა არ არის გამორიცხული მცირე ტკივილი და პერიიმპლანტური ქსოვილების დაჩირქება.
პერიიმპლანტიტის ადრეული დიაგნოსტირება ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან არსებობს საშუალებები, რომლებსაც შეუძლია, საწყის ეტაპზევე შეაჩეროს პროცესი, მაგრამ თუ პაციენტი არ იცავს ჰიგიენას, მკურნალობას შედეგი არ ექნება.
იშვიათი გართულებაა მუდმივი გვირგვინის მოთავსებამდე იმპლანტის გამოძევება. პროცესი პერიიმპლანტიტის სცენარით მიმდინარეობს და ხშირად შეუმჩნეველი და სრულიად უმტკივნეულოა. ჩავსვამთ იმპლანტს და ერთ თვეში პაციენტს ის ხელით მოაქვს. ამის მიზეზი ზემოხსენებული სამი ფაქტორის უარყოფითი გავლენა ან უბრალოდ სხეულის ფიზიოლოგიური თავისებურებაა. მსგავსი გართულებისგან პაციენტი გარანტირებულად ვერასოდეს იქნება დაცული, რადგან მედიცინაში ასპროცენტიანი გარანტია არ არსებობს.
ზოგადი, გენერალიზებული გართულებებია ალერგიული რეაქციები, პასიური ტოქსიკურობის ეფექტი, მეორეული ლიმფედემა, ყვითელი ფრჩხილის სინდრომი და სხვ.
უნდა გავითვალისწინოთ, რომ ტიტანი სუფთა სახით ჰიპოალერგენულია, მასზე ალერგიის შემთხვევები პრაქტიკულად არ ფიქსირდება, მისი ზოგიერთი შენადნობი კი ალერგენია, რაც დროთა განამავლობაში იმპლანტიდან ვანადიუმის იონების დიფუზიას უკავშირდება.
იმპლანტების რაოდენობა
- – რა მაქსიმალური რაოდენობის იმპლანტის ჩასმა შეუძლია ერთ ადამიანს?
– იმპლანტაციის განვითარების ადრეულ ეტაპზე ზოგჯერ კბილის ყველა ფესვის მიმართულებით თითო იმპლანტს სვამდნენ. ასე რომ, ერთ ყბაზე 16-20 იმპლანტიც კი ჩაუსვამთ. თანამედროვე იმპლანტოლოგიაში მოუხსნელი კონსტრუქციისთვის მაქსიმუმ ათი იმპლანტი გამოიყენება, თუმცა რვაც სავსებით საკმარისია. ეს დამოკიდებულია კონსტრუქციის სახეობაზე, ძვლის ხარისხობრივ და გაბარიტულ მაჩვენებლებზე და ა.შ.
არსებობს მოუხსნელი პროთეზული ნაწილის ცემენტოვანი ფიქსაცია, როდესაც აბატმენტებზე სპეციალური ცემენტის საშუალებით ხდება გვირგვინების ფიქსაცია, არსებობს ჭანჭიკოვანი.
იმპლანტზე დაფუძნებული პირობითად მოსახსნელი ორთოპედიული პროთეზებისთვის იმპლანტების რაოდენობა შედარებით მცირეა: ექვსი, ოთხი, შესაძლოა ნაკლებიც. ასეთი პროთეზი გარეგნულად ჩვეულებრივს ჰგავს, თუმცა როგორც ფუნქციურად, ისე ესთეტიკურად უფრო მაღალი ხარისხისაა. მისი დიდი უპირატესობაა, რომ ზედა ყბაზე არ აქვს სასის ნაწილი, რომელიც ხშირად იქცევა შეუგუებლობის, ღებინების, გემოს აღქმის დაქვეითების მიზეზად.
პროთეზისა თუ იმპლანტის სახეობა სამედიცინო ჩვენებისა და პაციენტის სურვილის მიხედვით განისაზღვრება. როდესაც სურვილი არ შეესაბამება რეალურ კლინიკურ სურათს, ექიმი და პაციენტი ერთობლივად მიდიან რაციონალურ და ოპტიმალურ გადაწყვეტილებამდე.
- ქირურგია და ორთოპედია
– პაციენტი არასდროს მიდის ექიმთან იმპლანტის ჩასასმელად – ის მიდის კბილებისთვის. აქედან გამომდინარე, დენტალური იმპლანტაცია ორთოპედიული რეაბილიტაციის ერთ-ერთი სახეობაა. ქირურგი და ორთოპედი ურთიერთშეთანხმებით უნდა მუშაობდნენ: როდესაც ქირურგი ახდენს იმპლანტების პოზიცირებას, დისტანცირებას, განსაზღვრავს სიღრმეს, ანგულაციას (დახრის კუთხეს), მნიშვნელოვანია, ორთოპედმაც ამავე დროს დაგეგმოს პროთეზული ნაწილი – გვირგვინის სიმაღლე, ანტაგონისტ კბილებთან თანაფარდობა, ჭანჭიკოვანი ფიქსაციის შემთხვევაში – განსაზღვროს ჭანჭიკების გამოსვლის შახტები და ა.შ. ქირურგმა არ უნდა დაგეგმოს ოპერაცია ორთოპედთან კონსულტაციის გარეშე. სამწუხაროდ, ამ დიდ შეცდომას ჩვენს ქვეყანაში ჯერ კიდევ შეხვდებით.
იდეალურია, როდესაც ერთი ადამიანი გეგმავს პროცედურის ორივე ეტაპს.
- მომავლის ტენდენციები
– იმპლანტაციის პროცედურა უფრო და უფრო მარტივდება. პოპულარული ხდება მართული იმპლანტაცია ქირურგიული შაბლონების გამოყენებით – როდესაც შახტის ფორმირება და იმპლანტის პოზიცირება არა ხელით, არამედ წინასწარ დამზადებული პოლიმერის შაბლონის დახმარებით ხდება. ექიმს ბურღი პირდაპირ შეჰყავს იმ მიმართულებით და იმ სიღრმეზე, რაც შაბლონზეა მოცემული. ამიტომ დიდი მნიშვნელობა აქვს შაბლონის სწორად დამზადებას, რადგან ორი გრადუსით ან ნახევარი მილიმეტრით არასწორი პოზიცირებაც კი ცვლის შედეგს, იმპლანტაციაში კი ერთი მილიმეტრიც მთელი სამყაროა. ზოგჯერ სწორედ ის ერთი მილიმეტრი წყვეტს, დასჭირდება თუ არა პაციენტს დამატებითი ქირურგიული ჩარევა (აუგმენტაცია და ა.შ.).
თანამედროვე იმპლანტოლოგიაში სულ უფრო მეტ ადგილს იკავებს ციფრული ტექნოლოგიები. იყო დრო, როდესაც ოპერაციებს რენტგენის ფირზე გეგმავდენ. დღეს სტანდარტული რენტგენოგრამა კომპიუტერულმა ტომოგრაფიამ ჩაანაცვლა და მის გარეშე იმპლანტაციის დაგეგმარება არც კი განიხილება.
ახალია, თუმცა კლინიკურ პრაქტიკაში უკვე დანერგილი რობოტიზებული ასისტირების სისტემა. მას მინიმუმადე დაჰყავს ექიმის მხრივ ადამიანური შეცდომის ალბათობა. ეს მოდელი ათწლეულების განმავლობაში მუშავდებოდა და უკვე რამდენიმე წელია ფუნქციონირებს ნიუ-იორკში. რობოტის ხელს უჭირავს ბუნიკი, რობოტს კი ექიმი მართავს. აღნიშნული ტექნოლოგია უზრუნველყოფს ზეზუსტი საიმპლანტაციო მანიპულაციების ჩატარებას ქირურგიული შაბლონების გამოუყენებლად, მოხერხებულია, კონტროლირებადი და უსაფრთხო. წლებია მიმდინარეობს კვლევები ღეროვანი უჯრედებისგან ხელოვნური კბილის გამოზრდის მიმართულებით. არის მიღწევები, თუმცა ჯერჯერობით არა ისეთი ხელშესახები, რომ ყოველდღიურ კლინიკურ პრაქტიკაში დაინერგოს.
სამომავლო პერსპექტივებს თავი რომ დავანებოთ, დღეისთვის იმპლანტოლოგიაში საკმაოდ დიდი გამოცდილება დაგროვდა, თანამედროვე ტექნოლოგიები კი საშუალებას გვაძლევს, დაკარგული კბილები ესთეტიკურად და ფუნქციურად ბუნებრივის ზედმიწევნით მსგავსით შევცვალოთ.
მარი აშუღაშვილი
